Συνέντευξη Νότη Μαυρουδή - τεύχος 6 (2002)

Νότης Μαυρουδής

Μελωδικό πορτραίτο με έξι κυρίες!

του Ηλία Βολιότη – Καπετανάκη

Δεν θα μπορούσε παρά να ήταν μόνο παιχνίδι στην αλάνα μιας ωριαίας εκπομπής. Πώς αλλιώς να μιλήσεις μεστά και σύντομα για σπουδαίες σύγχρονες φωνές χωρίς την απειλή της αμείλικτης ραδιοφωνικής κλεψύδρας! Στην ηχώ του έρωτα η νέα δουλειά του Νότη Μαυρουδή. Έξι τραγουδίστριες (Χάρις Αλεξίου, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ελένη Βιτάλη, Γλυκερία, Λιζέτα Καλημέρη, Έλλη Πασπαλά) και 7 στιχουργοί (Γιώργος Κορδέλλας, Σμαρώ Παπαδοπούλου, Άρης Δαβαράκης, Τάσος Σαμαρτζής, Τατιάνα Λύγαρη, Αγαθή Δημητρούκα και Μαρία Θάνογλου) σε ένα όμορφο μελωδικό γαϊτανάκι. Ο έρωτας απογυμνωμένος από τα κλαψιάρικα πλαστικά φτιασίδια της εφήμερης εμπορικής δισκογραφίας που τον καθιστούν αποτρόπαιο. Τα βάσανα και τα μεράκια της σχέσης του αρσενικού και του θηλυκού στην κλίνη της εκάστοτε κοινωνίας γίνονται πηγή έμπνευσης και ακτινοβολούν όμορφες εικόνες και συναισθήματα. Στο «Μουσικό Σεργιάνι» της ΕΡΑ-5, την Δευτέρα 3 Ιουνίου 2002, σκεφθήκαμε για μια ακόμα φορά να ξεφύγουμε από την τυπική παρουσίαση ενός δίσκου και να επιχειρήσουμε κάτι διαφορετικό. Ακούμε ένα τραγούδι και μετά ο συνθέτης φωτογραφίζει στιγμιαία την μούσα του. Παρά την έλλειψη της ηχητικής απόλαυσης η συζήτηση έχει μεγάλο ενδιαφέρον και όταν περνάει στο άψυχο χαρτί. Ίσως να είναι ένα μεγάλο κίνητρο να αναζητήσει κανείς τον συγκεκριμένο δίσκο για την ουσιαστική μέθεξη.

Έκανες Νότη Μαυρουδή την έκπληξη στον καινούριο δίσκο σου Στην ηχώ του έρωτα, όπου έξι τραγουδίστριες...

Νότης Μαυρουδής: ...άδουν, τραγουδάνε όμορφα.

Όπως λέγαμε πριν μπούμε στο στούντιο θα κάνουμε ένα παιχνίδι. Θα πούμε λίγα για τον δίσκο, κατόπιν θα ακούμε ένα τραγούδι και μετά θα λες τη γνώμη σου, θα συζητάμε, για τη συγκεκριμένη τραγουδίστρια και για την συνεργασία σας.

Ν. Μ.: Νιώθω σαν εξεταζόμενος...

...σαν φωτογράφος.

Ν. Μ.: Φωτογράφος εξεταζόμενος.

Πρώτα δυο λόγια για τον δίσκο.

Ν. Μ.: Ήταν μια ιδέα που την εγκυμονούσα κάποια χρόνια, γιατί είμαι άνθρωπος που προτιμάει τις γυναικείες φωνές από τις αντρικές. Αυτό δεν μπορώ να το εξηγήσω, ένας ψυχαναλυτής, ίσως είναι καταλληλότερος... Είμαι όμως από αυτούς που μπορώ να αποδείξω ότι στην σύγχρονη ελληνική τραγουδοποιεία έχουμε περισσότερες ποικιλίες γυναικείων φωνών παρά αντρικών.

Αποδίδουν καλύτερα οι γυναικείες φωνές το σύγχρονο ελληνικό τραγούδι;

Ν. Μ.: Θα έλεγα ναι. Καλύπτουν μια πολύ μεγάλη γκάμα εικόνας που έχουμε για την ίδια την ζωή. Η εικόνα για τη μάνα, για την αδελφή, για τη συντρόφισσα, όλες οι εικόνες για την γυναικεία παρουσία. Οι γυναικείες φωνές που έχουν αναπτυχθεί στο σύγχρονο ελληνικό τραγούδι μπορούν και παίζουν αυτόν τον ρόλο...

Αυτό αναιρεί μια παράδοση να κυριαρχεί η αντρική φωνή στο λαϊκό τραγούδι; Όχι μόνο λόγω της αιώνων κοινωνικής ανισότητας της γυναίκας, αλλά έχουμε και το παράλογο η ανδρική φωνή να παριστάνει την θρηνούσα μάνα πιο δωρικά, υπαινίσσομαι τον Επιτάφιο και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Ν. Μ.: Δεν ξέρω αν αναιρείται... Γιατί τώρα μου έφερες ένα παράδειγμα, όπως ο Επιτάφιος που είναι κλασικό έργο.

Συγγνώμη, δεν μιλώ για την αποτίμηση του Επιτάφιου, αλλά για το ότι πολλές φορές η ανδρική φωνή είναι πιο εύστοχη σε γυναικείους ρόλους στο ρεμπέτικο και στο λαϊκό τραγούδι.

Ν. Μ.: Όχι αυτή η παράδοση δεν αναιρείται, όταν όμως λέω σύγχρονο τραγούδι δεν εννοώ για παράδειγμα τη Μαρίκα Νίνου, αλλά χοντρικά μετά τη Φλέρυ Νταντωνάκη. Δεν μπορώ να πω ότι οι γυναικείες φωνές είναι καλύτερες από τις αντρικές, γιατί δεν συγκρίνονται. Η δική μου ψυχή αναζητά τη γυναικεία φωνή, τη γυναικεία τρυφερότητα και το λυρισμό. Βρίσκω περισσότερο την ψυχή μου ν' ακουμπάει περισσότερο στις γυναικείες φωνές. Όταν βρεθώ με την παρέα μου και διαλέξω δίσκους να βάλω να ακούσουμε, γυναικείες φωνές διαλέγω.

Και ο δίσκος... Στην ηχώ του έρωτα συγκέντρωσες το απάνθισμα των τραγουδιστριών.

Ν. Μ.: Αυτή ήταν λοιπόν η σκέψη μου πριν 4-5 χρόνια και σιγά-σιγά οργάνωνα να την υλοποιήσω. Έπρεπε όμως να μαζέψω κάποια τραγούδια. Έγραψα καμιά 20αριά και όταν φθάσαμε στον αριθμό 20 άρχισα να ταξινομώ και να λέω, μάλλον η διαίσθησή μου με πήγαινε, ότι αυτό το τραγούδι θα ήταν καλό να το πει η τάδε τραγουδίστρια. Έγιναν ομαδοποιήσεις. Και μετά το δύσκολο στάδιο να έρθω σε επαφή με τις τραγουδίστριες. Είχα καλή τύχη όμως. Μερικές τις γνώριζα από παλιά, είχαμε συνεργαστεί λίγο ή περισσότερο, ή καθόλου, αλλά είχαμε μια πολύ καλή σχέση και η αποδοχή τους ήταν πολύ εύκολη. Συνήθως σκοντάφταμε στα ραντεβού. Μετά η δουλειά κύλησε πολύ ευχάριστα.

Ώρα να αρχίσει το παιχνίδι της ακρόασης φωτογράφησης των συνεργατριών σου.

Ελευθερία Αρβανιτάκη

«Τριάντα και κάτι», στίχοι Τατιάνας Λύγαρη

Νότης Μαυρουδής: Μα με την Ελευθερία στην αρχή είχα την σχέση ακροατή. Παρότι όταν άρχισε να εμφανίζεται με την «Οπισθοδρομική Κομπανία»... Λέω παρότι γιατί περίμενα ότι η φωνή αυτή δεν θα είναι λαϊκή. Η καταγωγή της φωνής της δεν είναι αμιγώς λαϊκή. Νιώθω ότι αν έψαχνα να τη βρω δεν θα την έπαιρνα από τη δεξαμενή της λαϊκής μας μουσικής. Θα την έπαιρνα από κάτι ενδιάμεσο. Ωστόσο η λαϊκότητα της φωνής μέσα στην «Οπισθοδρομική Κομπανία» μ’ έκανε να την προσέξω, γιατί κατά βάθος όλοι αναζητούμε την αλυσίδα του χρόνου, να έρθει ένας κρίκος και μετά την Μαρίκα Νίνου, να βρούμε πάλι μια αντιστοιχία. Νιώθω ότι σχετικά με την φωνή της Μαρίκας Νίνου συναντάμε την αντιστοιχία μέσα στη φωνή της Ελευθερίας. Είναι μια καλή συνέχεια. Νιώθω ότι είναι άνθρωπος που ψάχνει να βρει τραγούδια που έχουν ενδιαφέρον. Δεν αφήνεται στα χέρια ενός παραγωγού ή των σκοπιμοτήτων μια εταιρείας δίσκων.

Στα χέρια ενός συνθέτη αφήνεται.

Ν. Μ.: Στα χέρια ενός συνθέτη αφήνεται. Την πρόσεξα όταν συνεργαστήκαμε. Θέλω να πω όμως ότι αφού την γνώρισα στην «Οπισθοδρομική Κομπανία» και στα τραγούδια του Μαμαγκάκη και του Ιωάννου και έβλεπα την συνέχειά της, στις αρχές της δεκαετίας του '80 της ζήτησα να τραγουδήσει δικά μου τραγούδια. Την είχα χρησιμοποιήσει σε δυο τραγούδια στην ταινία του Δημήτρη Μακρή «Οι κεκαρμένοι». Τα είπε εξαίσια και από τότε την έβλεπα ότι είναι καλός αγωγός, είχε καλή σχέση με τον δημιουργό. Την βρίσκω μετά από 20 χρόνια να της ζητάω συνεργασία.

Φωνητικά ώριμη...

Ν. Μ.: Φωνητικά ώριμη, να έχει περάσει από πολλές σχολές τραγουδιού, ακόμα και από αυτό το αδόκιμα όπως το ονομάζουμε «έθνικ», με τις εμπειρίες της από νυχτερινούς χώρους, από συναυλίες, με τις ηχογραφήσεις με το να έχει μπει μέσα στο λεγόμενο... star system αλλά με τον δικό της τρόπο. Με ένα ηρωισμό, γιατί χρειάζεται να είσαι και λίγο ήρωας για να μπεις σε ένα σύστημα τέτοιο και να μην συνθλιβείς.

Αν θα μπορούσα να εντοπίσω μια αντίφαση μέσα στο ρεπερτόριό της, θα έλεγα ότι όπου αφήνεται στα χέρια του συνθέτη αναδεικνύει όλες τις δυνατότητες της φωνής της. Όταν φτιάχνει εμπορικά τραγούδια, κάπου έχει γλυκερά παραστρατήματα, αλά Βούλα Πάλα... Τέλος πάντων για να μην μακρηγορούμε, όταν συνεργάζεται με τον Ξυδάκη, με σένα και με άλλους συνθέτες βγάζει πιο αυθεντικά την προσωπικότητά της, την πληρότητα της φωνής της.

Ν. Μ.: Ναι, πάντως νομίζω ότι ένα μεγάλο σχολειό για την Ελευθερία Αρβανιτάκη ήταν ο δίσκο της με τον Αρμένη τον Χάιγκ Γιαγιτζιάν, γιατί αυτός ο δίσκος την έβαλε μέσα σε μια αισθητική του τραγουδιού αρκετά διαφορετική από αυτό που ήταν. Την έκανε να μπορεί να αφομοιώνει και να βάζει καινούρια στοιχεία από εκεί και πέρα μέσα από την φωνή της. Δεν είναι η τυχαία η συνεργασία με την Σεζάρια Εβόρα. Αυτά τα στοιχεία που έβγαζε για να πει το δικό της λόγο που είναι ένας σύγχρονος λόγος. Επίσης η συνεργασία της με την Ντόλτσε Πόντε... Νιώθω ότι είναι μια γυναίκα που ψάχνει εναγωνίως. Όταν συνεργάστηκα λοιπόν εγώ μαζί της και ήρθε η στιγμή να κάνουμε την πρόβα ήτανε άψογη. Και στο στούντιο η συνεργασία βγήκε επ' ωφελεία του τραγουδιού.

Χάρις Αλεξίου

«Λαβωματιά», στίχοι Γιώργου Κορδέλλα

Νότης Μαυρουδής: Συνήθως όταν έχεις τέτοιες άξιες φωνές να λένε τα τραγούδια σου πρέπει να κρατάς τις ισορροπίες ανάμεσα στις προτιμήσεις σου. Δεν μπορώ να κρύψω όμως ότι η Χαρούλα Αλεξίου είναι η τραγουδίστρια που αγγίζει την ψυχή μου απόλυτα. Θεωρώ δε ότι όποιο τραγούδι και να πει είναι καλό, ακόμα και σε τραγούδια που διαφωνώ, όπως κάτι παρενθέσεις που είχε στο ρεπερτόριό της με ηλεκτρονικές εξυπνάδες, έτσι τις ονομάζω εγώ, που νιώθω δεν τις προσθέσανε τίποτα, αλλά...

...και ορισμένα εμπορικά δισκογραφικά παραστρατήματα τύπου «cine- Κεραμεικός» - θα μου επιτρέψεις να προσθέσω.

Ν. Μ.: ...όμως λέω ότι μια τόσο μεγάλη τραγουδίστρια δικαιούται να πειραματίζεται και κάποια πράγματα πάνω στους πειραματισμούς της να μην της προκύπτουν. Ωστόσο είναι μια φοβερή εργάτρια, μια στοχανοβίστα του τραγουδιού. Είναι από τους ανθρώπους που από την πρώτη τους παρουσία δεν άφησαν αδιάφορο τον ελληνικό κόσμο. Από τα τραγούδια του Καλδάρα άγγιξε την ψυχή μου. Την γνώρισα βέβαια πολύ πριν αρχίσει να τραγουδά όταν μου τη σύστησε ο φίλος μου, που δεν ζει πια, ο Αλέξης Γεωργίου. Μου την έφερε ο Αλέξης να την ακούσω. Και δεν ξέρω, φαίνεται ότι δεν ήμουν και εγώ σε φόρμα εκείνη την ημέρα και δεν μου άρεσε. Γιατί αν μου άρεσε θα ήμουν εγώ αυτός που θα είχε λανσάρει την Χαρούλα Αλεξίου. Λοιπόν... οι αισθήσεις της με αγγίζουνε. Πολλές φορές λέω ότι δεν ελέγχω αν είναι καλό το τραγούδι ή όχι, όταν μου αρέσει η τραγουδίστρια, η δύναμη μια ερμηνεύτριας να επιβάλλει τραγούδια. Άκουγα και τραγούδια της που ένιωθα ότι δεν είναι καλά, αλλά με παρέσυρε η ερμηνεία. Γιατί από ένα σημείο και πέρα χάνεις το μέτρο, χάνεις το γούστο σου και δεν μπορείς να ξέρεις αν είναι καλό ή όχι κάτι που σου επιβάλλεται μέσα σου. Αυτήν την δύναμη της επιβολής την έχει η Χαρούλα Αλεξίου σε όλους τους δίσκους της.

Παρ' όλα αυτά να μιλήσουμε για την παρούσα συνεργασία.

Ν. Μ.: Στην δική μου περίπτωση τώρα, Στην ηχώ του έρωτα. ήταν πολύ φοβισμένη όταν μπήκε στο στούντιο γιατί τραγουδούσε στον «Κεραμεικό» και ένιωθε ότι η φωνή της φθείρεται κάθε βράδυ. Μου έλεγε ότι συνήθως όταν κάνω δίσκο δεν τραγουδάω τα βράδια και το αντίθετο. Της απάντησα ότι ο δίσκος έπρεπε να βγει πριν από το Πάσχα. Κι έτσι αναγκάστηκε να μπει στο στούντιο αγχωμένη με την φωνή της που δεν της άρεσε η βραχνάδα που είχε. Ωστόσο βγήκε μια μαγευτική ηχογράφηση και εγώ θεωρώ ότι ήταν μεγάλο όπλο του δίσκου να υπάρχει η Χαρούλα μέσα σε αυτήν την συλλογή.

Ελένη Βιτάλη

«Ζωές από μετάξι», στίχοι Τάσου Σαμαρτζή

Νότης Μαυρουδής: Και με την Ελένη Βιτάλη είχα συνεργαστεί παλαιότερα. Ήτανε μια τραγουδίστρια με αυξημένο πάρα πολύ το αισθητήριό της. Έπιανε μια μελωδία και την ερμήνευε με δικό της τρόπο. Είναι, νομίζω, από τις τραγουδίστριες που δεν επιδέχεται διδασκαλίας. Αυτό που καταθέτει, η στάμπα που έχει, τα «δακτυλικά» της αποτυπώματα διαθέτουν τέτοια δύναμη που επηρεάζουν τον κόσμο, όπως η Χαρούλα Αλεξίου που έλεγα πριν. Είναι μια αναμφισβήτητη ερμηνεύτρια του ελληνικού τραγουδιού.

Έχει παραδοσιακές καταβολές, είναι η κόρη του Λαβίδα...

Ν. Μ.: Έχει καταβολές γιατί η ιστορία της λέει ότι από μικρό παιδί τραγουδούσε στα πανηγύρια. Έχει δοκιμαστεί πάρα πολύ μέσα από τα διάφορα λαϊκά μουσικά είδη. Η ίδια βέβαια κουράστηκε από τη νύχτα και δεν θέλησε να μπει με τους όρους που ζητά η νυχτερινή πιάτσα. Όλο αυτό την έκανε να επιδοθεί και στο τραγούδι. Να φτιάξει και δικά της τραγούδια, να σχολιάσει με το δικό της τρόπο τα μαγαζιά όπου δούλευε. Η Ελένη Βιτάλη είναι μια τραγουδίστρια που τη μουσική λαϊκή εξέλιξη την έχει κωδικοποιήσει πολύ καλά μέσα της.

Από ένστικτο περισσότερο και οικογενειακή παράδοση.

Ν. Μ.: Από ένστικτο, από εμπειρία... Και έχει αυτό το αισθητήριο μια απόλυτα μοναχικής γυναίκας. Εγώ το διαπίστωσα αυτό όταν έφτιαξα το 1990 το «Ίσως φταίνε τα φεγγάρια» πάλι σε στίχους του Τάσου Σαμαρτζή και άλλο ένα τραγούδι, το «Είναι αβάστακτο να φεύγεις». Διαπίστωσα ότι πήρε τα τραγούδια χωρίς πρόβες και μπήκε σε στούντιο και άρχισε να τραγουδάει.

Μπήκε μέσα στα τραγούδια με την πρώτη.

Ν. Μ.: Με την πρώτη, ναι. Αυτό είναι ένα φοβερό προτέρημα. Αυτό το τραγούδι «Ζωές από μετάξι» το ηχογραφήσαμε... Για να μην την αφήσω να συμπεριφερθεί απόλυτα λαϊκά, έβαλα βιολιά. Είναι ένα λαϊκό τραγούδι χωρίς μπουζούκι. Πήρε όμως τη μελωδία και την έβαλε στα δικά της μέτρα. Συνεργαζόμενος με την Ελένη Βιτάλη τείνεις να αναρωτηθείς «ποιανού είναι το τραγούδι; Είναι δικό μου;» Με ποια έννοια το λέω αυτό; Ότι έδωσε την προσωπική της σφραγίδα σε τέτοιο βαθμό που εμένα με βοήθησε. Αν δεν ήταν η Ελένη δεν ξέρω πως θα έδινα αυτά τα στοιχεία.

Ο μεγάλος τραγουδιστής ίσως χρειάζεται να σιωπά στις δύσκολες στιγμές. Υπαινιγμός για την προσωπική της ιστορία. Θα είναι καλό να διαφυλάξει τη φήμη της, να τραγουδά μόνο και να μην φθείρεται σε διάφορα τηλεοπτικά κανάλια...

Ν. Μ.: Η Ελένη δεν είναι ο άνθρωπος των καναλιών και της δημοσιότητας. Είναι πολύ μοναχικός άνθρωπος. Είναι γνωστή η ιστορία...

Αυτό είναι το χειρότερο Νότη Μαυρουδή. Τα τηλεοπτικά κανάλια στους μοναχικούς «την πέφτουνε» και τους κατασπαράσσουνε...

Ν. Μ.: Κρατάμε όμως τις αισθήσεις που βγάζει μια μεγάλη τραγουδίστρια.

Γλυκερία

«Ερωτικό (Φθινόπωρο- Χειμώνας)», στίχοι Άρη Δαβαράκη

Νότης Μαυρουδής: Η Γλυκερία είναι από τους «άγιους» ανθρώπους που υπάρχουν σ' αυτόν τον τόπο. Όσο την γνώριζα διαπίστωνα ότι έχει μια καλοσύνη απίθανη. Έχει ένα καλό λόγο για όλους. Είναι και αυτή μια τραγουδίστρια που από πολύ μικρή είναι μέσα στο «κουρμπέτι», που λέμε, της τραγουδοποιΐας.

Και σαν τραγουδίστρια που εναλλάσσει και αυτή ρεπερτόρια από «βαρύ ρεμπέτικο» μέχρι «ελαφρό», πως την βλέπεις σε αυτές τις μετατοπίσεις της;

Ν. Μ.: Κοίταξε, είναι μια τραγουδίστρια που η φωνή της έχει την ευελιξία να μεταπηδά από ένα είδος στο άλλο. Έχει δουλέψει πολύ τα λαϊκά, έχει συμμετάσχει σε κομπανία, αλλά και σα σόλο τραγουδίστρια σε ειδικές δουλειές που έχουν γίνει. Δεν την συναντάς μόνο σε ένα είδος, είναι πολυεδρική τραγουδίστρια.

Όταν σκέφθηκες ότι αυτό το τραγούδι θα το πει η Γλυκερία, το διαμόρφωσες πιο λαϊκά, της ταίριαξε συμπτωματικά, τι ακριβώς έγινε;

Ν. Μ.: Θα σου πω. Ήθελα την Γλυκερία να την χρησιμοποιήσω όχι σαν αμιγώς λαϊκή τραγουδίστρια και κάποιος το διαπιστώνει ακούγοντας το τραγούδι. Δεν είναι λαϊκό τραγούδι, χρησιμοποιώ όμως μια λαϊκή φωνή όπως είναι η Γλυκερία. Για αυτόν τον λόγο δεν έβαλα λαϊκή ορχήστρα αλλά κουαρτέτο να παίζει, ένα φλάουτο, ένα βιολοντσέλο, έβαλα τέτοια όργανα που δεν είναι τα «δικά της». Έτσι η Γλυκερία μπήκε σε μια ατμόσφαιρα «ξένη» για αυτήν τραγουδιστικά, αλλά μπήκε με πάρα πολύ αίσθηση στο τραγούδι και μας παρουσίασε την ερωτική μοναξιά του στίχου και της μουσικής. Είναι άνθρωπος που μπορεί να αναπλάσει εικόνες και να ερμηνεύσει το τραγούδι.

Έλλη Πασπαλά

«Αμαχητί», στίχοι Αγαθής Δημητρούκα

Νότης Μαυρουδής: Μια διαφορετική κουλτούρα από τις τραγουδίστριες που ακούσαμε μέχρι τώρα. Μας έρχεται από την Δύση, από μια μεγάλη χώρα με ένα διαφορετικό πολιτισμό, την Αμερική. Νομίζω ότι είναι από τις τυχερές ερμηνεύτριες γιατί μόλις έρχεται στην Ελλάδα ενσωματώνεται στην παρέα του Μάνου Χατζιδάκι. Δημιουργεί τα δικά της ηχοχρώματα με την καθοδήγηση του Χατζιδάκι. Υπάρχουν τραγούδια του που ακούγονται τόσο όμορφα με την Έλλη Πασπαλά. Νομίζω ότι όποιος θέλει να σκεφθεί λυρικά θα περάσει η φωνή της Έλλης Πασπαλά από το μυαλό του. Έτσι έγινε και σε μένα. Είπε σε αυτόν τον δίσκο τρία τραγούδια. Νομίζω ότι τα είπε το ένα καλύτερο από το άλλο. Το τραγούδι που ακούσαμε είναι τραγούδι που ζητούσε τη φωνή, νομίζω, της Έλλης Πασπαλά. Δεν ξέρω δηλαδή ποια άλλη φωνή θα μπορούσε να ερμηνεύσει. Είναι ένας λυρισμός που εμένα μου πάει επιπλέον γιατί διαθέτει αυτό το λόγιο αισθητήριο που έχει.

Έχει όμως την φήμη της «δύσκολης»...

Ν. Μ.: Μην ξεχνάμε ότι είναι φωνή δουλεμένη μέσα σε ωδεία. Κάνει τη φωνή της ό,τι θέλει αλλά συνάμα είναι και πειθαρχημένη φωνή. Την έβλεπα στο στούντιο, την απασχολούσαν τόσο πολύ οι λεπτομέρειες ώστε να κάνει λίγο δύσκολη και την ηχογράφηση. Να είμαστε επί ποδός και να μην ξέρουμε αν αυτό που ηχογράφησε εκείνη τη στιγμή το εγκρίνει απόλυτα. Αλλά είναι απόλυτος άνθρωπος με την έννοια ότι δεν θέλει να υπάρχουν ψεγάδια και να ξεφεύγουν λεπτομέρειες χωρίς να τις ελέγχει.

Λιζέτα Καλημέρη

«Όταν νυχτώνει», στίχοι Σμαρώς Παπαδοπούλου

Νότης Μαυρουδής: Η πιο νέα τραγουδίστρια μέσα σε αυτήν την ομάδα του δίσκου. Ακουμπάει πιο πολύ στις ερμηνευτικές της δυνατότητες. Νομίζω ότι η Λιζέτα θέλει να δημιουργήσει μια διαφοροποίηση, γιατί ως αδελφή της Μελίνας Κανά, επιθυμεί να δώσει το δικό της στίγμα, την δική της διαφορετική ταυτότητα.

Ήθελα να σε ρωτήσω όχι αν μπορεί να διαφοροποιηθεί, γιατί καθεμιά έχει τον δικό της πλούτο, τη δική της προίκα, αλλά για την πορεία της στο τραγούδι...

Ν. Μ.: Νομίζω ότι είναι μια τραγουδίστρια που στέκεται καλά μόνη της. Δεν έχει το δισκογραφικό ρεπερτόριο που διαθέτει η αδελφή της, αυτό πρέπει να ψάξει και να βρει. Είναι άνθρωπος που με πολύ ενδελέχεια κάθεται και φροντίζει τα τραγούδια της και τα παρουσιάζει. Νιώθω ότι ασχολούμενη ολοκληρωτικά με το τραγούδι θα βρει το ρεπερτόριο και επομένως και τον δικό της δρόμο. Νομίζω ότι οι αισθήσεις και το ξεκίνημα είναι πάρα πολύ καλό. Δεν λέω ότι ξεκινά τώρα. Έχει κάνει δισκογραφία, είναι γνωστή. Λέω ότι διαθέτει μια πλούσια πηγή η οποία μπορεί να την οδηγήσει σε πολύ καλούς δρόμους.

Κι έχει ένα περίεργο ηχόχρωμα στο βάθος της φωνής της, έτσι το ακούω εγώ τουλάχιστον.

Ν. Μ.: Ναι έχει ένα ξεχωριστό ηχόχρωμα, πολύ ενδιαφέρον ηχόχρωμα και έχω την αίσθηση ότι βγαίνει χαρακτηριστικά στα δυο τραγούδια που ερμηνεύει στον δίσκο.

***

Πάει πέταξε ο χρόνος της εκπομπής... Δεν προλάβαμε να μιλήσουμε πιο αναλυτικά για τις κοπέλες και δεν είπαμε τίποτα για σένα...

Ν. Μ.: Εγώ να επαναλάβω ότι αισθάνομαι πολύ ευτυχής που είναι οι συγκεκριμένες τραγουδίστριες που ερμηνεύουν τα τραγούδια μου.

Και εμείς να προσθέσουμε ότι ήταν μόνο ένα ραδιοφωνικό παιχνίδι και σε καμιά περίπτωση αποτίμηση των σπουδαίων αυτών φωνών που γράφουν τη δική τους ιστορία στο τωρινό λαϊκό τραγούδι. Η κριτική είναι άχρηστη αφού μιλά γλαφυρά το έργο. Η... αποτύπωση στο «Μετρονόμο», προσπάθεια προσέγγισής του.