O Mετρονόμος
του Περικλή Κοροβέση
Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, δύο φοιτητές, φίλοι και συγκάτοικοι στη Θεσσαλονίκη, συζητούσαν για την έκδοση ενός περιοδικού για την ελληνική μουσική. Ήταν ο Θανάσης Συλιβός και ο Νίκος Μακροδήμος. Η ιδέα ήταν συναρπαστική, αλλά η γνώση τους για περιοδικά περιορισμένη. Στην παρέα προστέθηκε και ο Δημοσθένης Οικονομίδης και η Ευαγγελία Ακρίβου που ήταν γραφίστες. Και έτσι τον Ιανουάριο του 2001, εμφανίζεται το περιοδικό «Μετρονόμος» με 28 σελίδες. Καθαρή η σύλληψη του περιοδικού από την αρχή, καλός ο σχεδιασμός των σελίδων και από το πρώτο τεύχος του περιοδικού εξασφαλίζονται οι υπογραφές του Ηλία Βολιότη-Καπετανάκη και του Ηλία Κατσούλη. Στην πορεία το περιοδικό απέκτησε φίλους και η αρχική παρέα μεγάλωσε. Σήμερα ο «Μετρονόμος» γίνεται ένα συλλεκτικό περιοδικό και γιόρτασε τα πέντε του χρόνια.
Το περιοδικό αυτό το παρακολουθούσα σχεδόν από την αρχή, λίγα ονόματα ήξερα από τους συντάκτες του και απορούσα ποια να ήταν αυτή η ομάδα που είχε τόση αγάπη και γνώση για την ελληνική μουσική. Δεν ανήκαν στους γνωστούς ρεμπετολόγους της καριέρας και των ανταγωνισμών και η γραφή τους ήταν ψύχραιμη και χαμηλών τόνων. Μέχρι που γνώρισα τον Θανάση Συλιβό στη Γιορτή της «Εποχής» να πουλάει τον «Μετρονόμο» σ’ ένα πάγκο. Το περιοδικό δεν έδειχνε ποτέ πλούσιο. Αλλά όπως και να το κάνουμε δεν φανταζόμουνα πως ο εκδότης και διευθυντής του περιοδικού, θα ήταν και ο πουλητής του.
Ήταν η επαλήθευση της σαββοπουλικής ρήσης «Ιστορία κάνουν οι παρέες». Το περιοδικό μπορεί να εμφανίζεται σα μουσικό έντυπο που ερευνά και μελετά την ελληνική μουσική αλλά είναι κάτι παραπάνω. Είναι ταυτόχρονα και πολιτικό και ιστορικό. Και κατά κάποιο τρόπο, ένας καταγραφέας του προφορικού λόγου. Σε κάθε τεύχος του περιοδικού, υπάρχουν μεγάλες συνεντεύξεις από παλιούς ρεμπέτες ή ρεμπέτισσες (όσοι ζούσαν ακόμα) ή από τα παιδιά τους. Ο λόγος τους είναι λαϊκός και τα βιώματά τους πλούσια και συγκλονιστικά. Σχεδόν ολόκληρος ο εικοστός αιώνας, από μνήμες των προηγούμενων γενιών περνάει στον προφορικό λόγο και γίνεται η μικροϊστορία που καταγράφει μεγάλα γεγονότα όπως Μικρασιατική Καταστροφή, πόλεμο, πείνα, κατοχή, εμφύλιος. Υπεύθυνος για τις πιο πολλές καταγραφές – συνεντεύξεις είναι ο Ηλίας Βολιότης – Καπετανάκης που πρόσφατα εξέδωσε το βιβλίο «Μάγκες αλήστου εποχής» (Εκδόσεις Μετρονόμος) που περιέχει 24 ρεμπέτικα πορτρέτα (στο βιβλίο αυτό θα επανέλθουμε.)
Το περιοδικό έχει πλούσιο φωτογραφικό υλικό που προέρχεται συνήθως από το οικογενειακό άλμπουμ της οικογένειας του ρεμπέτη ή της ρεμπέτισσας. Και θα ήταν πλουσιότερο αν δεν είχε περάσει ο Ηλίας Πετρόπουλος που το περισυνέλεξε και δεν το επέστρεψε ποτέ. Τον είχαν κατηγορήσει γι’ αυτό και του έδωσαν τη ρετσινιά του κλέφτη. Ο ίδιος ο Πετρόπουλος μου είχε πει πως τις διέσωσε. Όλες οι φωτογραφίες έχουν δημοσιευτεί και οι φωτογραφίες έχουν κατατεθεί στη Γεννάδιο Βιβλιοθήκη και είναι προσιτές σε κάθε ερευνητή. Την εποχή που αυτός μάζευε αυτό το υλικό, δεν ενδιαφερόταν κανένας. Αυτό υποστήριζε ο Πετρόπουλος, ο ίδιος δεν μπορεί να μιλήσει πια, μεταφέρω τα λόγια του.
Σε κάθε χώρα της Ευρώπης υπάρχει και ένα Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης του Λαϊκού Πολιτισμού και συντονίζεται σ’ ευρωπαϊκό επίπεδο. Υπάρχουν γι’ αυτό και χρήματα από την ΕΕ. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κανένα. Και όσες φορές πάρθηκε μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός τέτοιου κέντρου, έπεσε στο κενό. Είτε δεν βρέθηκε ο κατάλληλος άνθρωπος, είτε ήταν τέτοιοι οι ανταγωνισμοί μεταξύ των συλλεκτών-ερευνητών που δεν μπόρεσε να γίνει τίποτα. Και φτάνουμε στο εξής παράδοξο. Να γίνονται ντοκτορά για τα ρεμπέτικα με υποτροφίες από ξένα πανεπιστήμια (η Μπάσμα, Μαροκινο-Γαλλίδα τέλειωσε ένα ντοκτορά για τα Σμυρναίικα), ενώ σε μας η έρευνα είναι στον πατριωτισμό του καθενός που αγαπάει την παραδοσιακή μας μουσική και την κάνει συχνά με θυσίες. Να σκεφτούμε μονάχα τους συλλέκτες δίσκων 78 στροφών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου